Overgewicht, eten en bewegen?

Overgewicht, eten en bewegen?

Je hebt geen overgewicht omdat je te veel eet. Je eet te veel omdat je overgewicht hebt.

Je hebt geen overgewicht omdat je te weinig beweegt. Je beweegt te weinig omdat je overgewicht hebt.

Het algemene idee is dat iemand met overgewicht gewoon te veel eet en te weinig beweegt. Je krijgt calorieen binnen met je voeding, en deze weer verbranden door te bewegen, het verschil zou dan vet en overgewicht zijn. Dus toen ik de eerste keer gewicht wilde verliezen werkte ik ook met dat idee. ’s Morgens een stuk zwemmen, ’s middags wat boterhammen, en ’s avonds iets zonder te veel vet, bijvoorbeeld rijst met wat kip. Soms wel wat honger, of trek, rond de tijd dat ik wilde gaan slapen, maar dat maakt niet uit, want dat hoort erbij. Ik viel af, wel met wat honger. Daarna verder afgevallen zonder honger, op een andere manier.

Je hebt geen overgewicht omdat je te veel eet, maar omdat je het verkeerde eet. Hier een leuke animatie (Engelstalig) die ook alles op een makkelijke manier laat zien.

Het is niet: calorieen in – calorieen uit = vet.

Het is insuline omhoog = meer opslag van vet, en insuline omlaag = minder opslag van vet. Eten en bewegen zijn niet op de eerste plaats bepalend, maar insuline. Hoe werkt dat dan? Kort door de bocht als volgt:

• Je eet iets.
• Je krijgt glucose in je bloed.
• Je lichaam maakt insuline aan om het teveel aan glucose / suiker om te zetten in vet, en dit op te slaan.
• Zolang je insuline hoog is wil je lichaam meer energie en voedingsstoffen opslaan.
• Als je insuline enige tijd na het eten weer daalt kunnen voedingsstoffen en energie uit het vet weer vrij gemaakt worden om door andere cellen gebruikt te worden voor hun behoeften.

Mooi systeem!

Alleen als je vaak eet, en/of iets eet met veel suiker (of koolhydraten, want die worden razendsnel door je lichaam omgezet in suikers. Bij een stuk witbrood is dat bijvoorbeeld al in de mond, al voor het doorgeslikt is) dan blijft je insuline hoog. Alle voeding gaat ‘de opslag in’ en is niet beschikbaar om andere cellen te laten functioneren. Die hebben toch echt energie en voedingsstoffen nodig, maar daar kunnen ze niet bij omdat deze ‘vastzitten’ in de vetcellen, onder invloed van insuline. Dus krijg je honger, omdat je cellen honger hebben naar voedingsstoffen en energie. Dus je eet nog wat, maar als dat je insuline hoog houdt dan krijgen je cellen nog steeds geen energie, en krijg je weer honger.

Je gaat dus te veel eten omdat je te veel vet opslaat, je dus overgewicht hebt. Omdat je insuline te vaak te hoog is...

Je beweegt minder, omdat je cellen niet genoeg energie en voedingsstoffen hebben. Omdat je insuline vaak te hoog is. ..

Insuline blijkt bij de meeste mensen het grote probleem te zijn. Natuurlijk: als je echt niet beweegt, en heel erg veel eet dan heb je wel een flinke kans dat je aan gaat komen. Maar als je redelijk wat vlees en groenten eet krijg je wel je energie en voedingsstoffen binnen, en dat zonder dat je insuline erg zal stijgen. Die energie uit het voedsel kan makkelijk gebruikt worden voor die cellen omdat het niet wordt vastgehouden door je vetcellen. Nog mooier: als je insuline laag is kan er makkelijke energie uit de vetcellen gehaald worden. En als je zelfs meerdere dagen heel weinig suikers binnenkrijgt dan raakt zelfs de voorraad glucose (in de vorm van glucogeen opgeslagen in de lever) uitgeput, waardoor je lichaam opgeslagen vet en wat eiwitten gaat gebruiken om vetzuren, ketonen, en glucose aan te maken om zo weer aan de energiebehoefte te voldoen. Vaak kost het je lichaam wel een week om te wennen aan het zelf aanmaken van glucose (de Engelse term is glycogenesis) en loop je de kans om je ‘flauw’ te voelen omdat je suikerspiegel laag is, en je lichaam nog niet snel genoeg zelf glucose aan kan maken.

Het voordeel van je insuline laag houden is dat je minder of geen last hebt van een lunch- of dinner-dip. Zo’n dip wordt vaak veroorzaakt doordat na een maaltijd met veel suiker je insuline omhoog schiet om te voorkomen dat je te veel suiker in je bloed krijgt. Na de enorme piek zakt je suikerspiegel naar een normale waarde, of schiet door naar een te lage waarde voordat het insuline gehalte weer hersteld is. Te lage suiker zorgt voor een gebrek aan energie, en als je pech hebt en je hebt niet het gevoel van een ‘volle buik’ heb je ook nog eens kans dat je weer honger of trek krijgt.

Een groot gedeelte van de truuk is dus om je insuline niet te laten pieken en deze zo veel mogelijk constant vrij laag te houden. Geen suikers of verteerbare koolhydraten dus. Vezels zijn wel koolhydraten, maar verteren niet, en komen er dus ‘via de achterkant’ weer gewoon uit en zorgen niet voor meer insuline. Waar zitten veel suikers en verteerbare koolhydraten in?

Alle vormen van suiker: HFCS in frisdranken, wit, bruin, fruitsappen, fruit, honing e.d.

Andere koolhydraten: graanproducten, meel, bloem, brood, bonen, aardappelen, rijst e.d.

In het algemeen dus geen probleem: groenten, vis, vlees, gevogelte

Dat betekent niet dat je nooit meer een aardappel kunt eten! Maar als je niet meer uit ‘gewoonte’ elke dag een glas sinaasappelsap, een bakje cornflakes, 4 sneeën brood, een kop thee met suiker, een bord aardappelen en een glas cola neemt scheelt dit enorm. En de hoeveelheid groenten, vis, vlees, en gevogelte doet er dan bijna niet meer toe.

(Graanproducten blijven voor veel mensen een slechte optie omdat naar sommige schattingen 1 op de 3 mensen gevoelig is voor gluten die eigenlijk in alle graanproducten zitten)

Maar fruit is toch zo gezond? Ja, maar niet per-se noodzakelijk. Veel volken in de Noordelijke landen eten van nature bijna geen fruit (soms wat bessen, en bessen zijn dan wel meteen een hele goeie gezonde vorm van fruit!) en hebben daardoor niet allerlei extra gezondheidsproblemen. Om af te vallen is fruit een slecht idee, maar in de natuur is het ook heel handig om in de zomer fruit te eten, richting de nazomer of herfst bessen te eten, om zo ook de insuline wat hoger te krijgen en meer vet op te slaan voordat we de zware winter ingaan. Daarbij: fruit kan ook voor een mooie hoeveelheid vitamines zorgen.

Je hebt geen overgewicht omdat je te veel eet. Je eet te veel omdat je overgewicht hebt.

Je hebt geen overgewicht omdat je te weinig beweegt. Je beweegt te weinig omdat je overgewicht hebt.

Je hebt overgewicht omdat je te veel vet opslaat onder invloed van insuline. Als je vaak veel suikers eet zul je steeds ongevoeliger worden voor insuline waardoor je steeds meer insuline in je bloed krijgt waardoor je meer energie gaat opslaan i.p.v. het te gebruiken. Ondertussen kun je op celniveau uitgehongerd raken. Een speciaal type laboratoriam rat die voor onderzoek naar overgewicht en metabolisch syndroom wordt gebruikt (Zucker Rat), slaat veel meer vet/energie op dat een normale rat. Zelf al geef je deze ratten minder te eten dan hun 'normale' soortgenoten zullen ze dikker worden.

Minder suiker en graan producten, meer vlees, vis, groenten, met een beetje fruit, dat is gezond!