dinsdag 30 juni 2009

Hartklachten: omega-3 vetten, omega-6 vetten, en andere vetten

Ik begin meteen kort met een van de dingen waar ik afgelopen tijd het meeste over heb gelezen: omega-3 vetten. Je hoort het de laatste tijd wel vaker: goed voor het hart, goed voor de hersenen. Maar hoezo dan? Ik begin gewoon met een lijstje beweringen, die ik verder zal toelichten.
  1. Hartfalen wordt niet veroorzaakt door verzadigd ('verkeerd') vet.
  2. Hartfalen wordt veroorzaakt door te veel omega-6 (in verhouding met omega-3).
  3. Cholesterol is nuttig, ben niet bang om eieren en vlees te eten.
Vet is niet slecht, je hebt het nodig om vitamines op te nemen, je hersenen bestaan voor een groot deel uit vet en cholesterol. We hebben van nature altijd al (dierlijk) verzadigd vet gegeten, dus ons lichaam is hierop gebouwd. Een hartaanval door te veel vet? Een hartaanval krijg je niet door teveel vet of cholesterol. Maar waarom vinden ze dan altijd cholesterol op de wanden van die aderen? Omdat bijna iedereen tegenwoordig te veel omega-6 binnen krijgt in relatie tot omega-3. Omega-3 remt ontstekingen, omega-6 veroorzaakt ontstekingen (is ook wel eens tijdelijk nodig als afweermechanisme, maar niet als langdurig continu proces). Als de verhouding tussen die 2 goed is is er geen probleem, maar teveel omega-6 t.o.v. omega-3 en je krijgt ontstekingen, ook in je aders. Om dit te repareren gebruikt je lichaam cholesterol om 'de boel af te plakken'. Na een tijdje zit de boel verstopt en grosgezegd: je heb meer kans om dood te gaan. Maar dat ligt niet aan het cholesterol, maar aan de ontsteking omdat je verhouding omega3/6 niet goed was! (Op cholesterol, LDL en HDL kom ik later nog een keer terug)

Dit zou ideaal ongeveer 1:2 moeten zijn (omega3:omega6), sommige onderzoekers zeggen 1:1 andere zeggen 1:4. Maar waarom krijgen we dan te veel omega-6 en/of te weinig omega-3 binnen? Omdat omega-3 vroeger in koeien en kippen zat omdat ze gras aten, waar omega-3 in zit. Maar nu staan die beesten de hele dag binnen en krijgen ze graan, waar omega-6 in zit. Dus zit er minder/geen omega-3 in deze dieren en dus ook de producten die wij er van namen zoals eieren en vlees. Nog langer geleden aten we ook veel vette vis met omega-3, als je zelf wat wil zoeken, zoek dan op aquatic ape, of wateraap theorie.

Om het allemaal dan wat erger te maken is iedereen bang gemaakt voor verzadigde vetten en cholesterol. Ze zagen cholesterol in de aders en na onderzoek met dieren gingen dieren gevoerd met extra cholesterol eerder dood dan dieren die normaal eten kregen. Wat voor dieren zijn bij dat onderzoek gebruikt? Konijnen!!! En die zijn inderdaad niet gebouwd op het verwerken van cholesterol, zoals wij dat wel zijn, en die gaan dus dood... Maarja, als je van normale boter af moet (wat een mooie 1:1 verhouding omega-3/6 heeft! Dus eigenlijk is dat helemaal niet schadelijk, al krijgen we tegenwoordig iets anders te horen) dan moet je wel iets anders.

Onverzadigde vetten dus. Da's dat spul wat snel kan oxideren (niet geschikt om lang te verhitten) (blijft ook minder lang goed dan normale boter en ossewit e.d.). Oxidering zorgt voor vrije radicalen, en die voor veroudering zouden zorgen, en ontstekingen. Maar ook: de meeste plantaardige olieen (maisolie, zonnebloemolie, arachideolie) hebben nogal foute verhoudingen omega-3/6 (30-80% omega-6, geen omega-3), en (b)lijken dus wel voor hart/ader aandoeningen te zorgen. Dat is dus het spul wat je in je 'gezonde' frituurolie, margarine/halvarines terug kunt vinden (en in veel koekjes e.d.). En halvarine met omega-3 dan? Becel omega-3 plus heeft 3.75g omega-3 tegen 16.3 g omega-6. Dat is bijna 1:4.5. Inderdaad beter dan 'kale' zonnebloemolie, maar bij standaard olijfolie zit je ongeveer al op die verhouding van nature. Dus waarom een of ander fabrieksproduct gebruiken dat vloeibare plantaardige olie omgezet heeft in iets harders, smeerbaarders? Logisch ook dat olijfolie wel goede verhoudingen heeft, want we kunnen al duizenden jaren olie uit olijven halen, dus dat kan het lichaam verwerken omdat het daar al duizenden jaren aan gewend is, maar uit zonnebloempitten en pindas persen we nog niet zo lang omdat dat veel moeilijker is en je er dus zware mechanische- of zelfs chemische persen nodig hebt, dus nu zie je ook dat dat mis gaat. Niet gezond...

Zie hier de grafieken met vetten vanaf 1909, gaan we dood aan dierlijk vet?
3 grafieken van Amerikaanse cijfers: consumptie van dierlijk vet, consumptie van plantaardig vet (hier alleen corn/maisolie), en doden als gevolg van hartfalen.






En wij moeten geloven dat hartklachten worden veroorzaakt door dierlijk verzadigd vet? Nee dus. De link tussen sterfte door hartfalen en plantaardig vet is ook niet 100% 1-op-1, maar afgelopen decennia hebben we wel meer lastige dingen in ons dieet geintroduceerd.

Later weer meer!

Omega-3, dat is gezond!

Introductie

Wat is gezond, wat is ongezond? Vet, cholesterol, suiker, vitamines, yoghurt, omega-3? Wat zegt de huisarts, wat hebben onderzoekers gevonden?

Al maanden lees ik boeken en sites van verschillende onderzoekers en geïntereseerde copnsumenten en merk dat veel van deze informatie moeilijk beschikbaar is in het Nederlands. Daarom: elke week nieuwe artikelen die van verschillende Engelstalige bronnen komen, maar dan nu in het Nederlands.